viernes, junio 01, 2012

A hepatotoxicidade asociada a TARGA podería manifestarse aos seis meses de tratamento

Entre os factores de risco identifícanse o reconto nadir de células CD4, a pauta de medicación antirretroviral e a coinfección por VHC

Juanse Hernández, dende Madrid (España) 01/06/2012 

Segundo os resultados dun estudo portugués, un 14,9% das persoas que inician por primeira vez unha terapia antirretroviral de grande actividade (TARGA) desenvolven algún grao de toxicidade hepática un ano despois do seu inicio.

É ben sabido que unha gran parte dos fármacos antirretrovirales poden potencialmente producir dano hepático. Isto é así porque o fígado é responsable do seu metabolización. Aínda que o uso da medicación contra o VIH se asociou con elevacións das encimas hepáticas, algúns fármacos producen máis toxicidade no fígado que outros. Co fin de analizar a prevalencia de niveis moi elevados das encimas hepáticas alanina aminotransferasa [ALT] e/ou aspartato aminotransferasa [AST] e determinar posibles interaccións co hóspede, os factores virais e a combinación de fármacos antirretrovirales, un grupo de investigadores portugueses levou a cabo un estudo cuxos resultados se deron a coñecer no VIII Taller Internacional sobre Coinfección por VIH e Hepatite, que se está a celebrar estes días en Madrid (España).

 No estudo participaron persoas con VIH e coinfectadas polo virus da hepatite C (VHC) sen experiencia previa no emprego de tratamento antirretroviral e que estaban a ser atendidas en seis centros hospitalarios portugueses. Os pacientes podían estar a tomar unha das seguintes pautas de terapia antirretroviral: tenofovir/emtricitabina (Truvada®) ou abacavir/lamivudina (Kivexa®) máis efavirenz (Sustiva®) ou nevirapina (Viramune®) ou lopinavir/ritonavir (Kaletra®) ou atazanavir/ritonavir (Kaletra/Norvir®) ou darunavir/ritonavir (Prezista®).

Utilizouse a definición do Grupo de Ensaios Clínicos sobre a Sida (ACTG, nas súas siglas en inglés) para clasificar as elevacións en grao 1 (ALT 1,25-2,5 veces o límite superior de normalidade [LSN]), grao 2 (ALT 2,5-5,0 veces o LSN), grao 3 (ALT 5-10 veces o LSN) e grao 4 (>10 veces o LSN). Realizáronse medicións dos niveis das encimas hepáticas ALT e AST aos meses 6 e 12. Considerouse un valor normal basal de ALT 40 UI/ml.

Inscribíronse 290 participantes, dos que 208 (71%) eran homes, cunha media de idade de 42 anos. O nivel mediano de carga viral foi de 273.084 copias/ml e o reconto mediano de linfocitos T CD4, de 229 células/mm3. Un total de 97 pacientes (33,4%) estaban coinfectados por VHC, dos cales un 40% tiña xenotipo 1, un 2,6% xenotipo 2, un 34,6% xenotipo 3 e un 22,6% xenotipo 4.

De entre todos os participantes, 183 (63,1%) tiñan un nivel basal de ALT inferior a 40 UI/ml e 107 (36,9%), niveis anómalos desta encima hepática con anterioridade á toma da medicación antirretroviral.

Polo que respecta á terapia antirretroviral de grande actividade, un 51% tomaba a pauta tenofovir/emtricitabina e efavirenz; un 3,7% tenofovir/emtricitabina e nevirapina; un 18,2% tenofovir/emtricitabina e atazanavir/ritonavir; un 9,3% tenofovir/emtricitabina e lopinavir/ritonavir; un 0,3% tenofovir/emtricitabina e darunavir/ritonavir; un 10,6% abacavir/lamivudina e efavirenz; un 1,3% abacavir/lamivudina e nevirapina; un 3,1% abacavir/lamivudina e atazanavir/ritonavir; un 1% abacavir/lamivudina e lopinavir/ritonavir; e un 0% tenofovir/emtricitabina e darunavir/ritonavir
.

Os resultados mostran que ao avaliar a encima hepática ALT ao mes seis tras o inicio da TARGA, no grupo formado por pacientes con niveis normais da devandita encima anteriores ao tratamento se puido observar que 27 tiñan algún grao de hepatotoxicidad (grao 1 en 15 pacientes; grao 2 en 7 e grao 3 en 5). A análise botou un resultado moi similar cando se repetiu a mesma análise aos 12 meses: un total de 26 pacientes presentaban elevacións de ALT (14,2%; grao 1 en 22 pacientes; grao 2 en 2 e grao 3 en 2).

No grupo composto por aqueles pacientes que tiñan niveis de ALT anómalos antes de iniciar o tratamento, os resultados da medición da encima hepática tras seis meses de TARGA mostraron que 21 pacientes (19,6%) desenvolveron algún grao de hepatotoxicidad (grao 1 en 13 pacientes; grao 2 en 4 e grao 3 en 1). Cando se repetiu a analítica ao mes 12, tan só 14 pacientes rexistraban elevacións da encima e destes, só un tiña hepatotoxicidad moderada (>3,5 veces o límite superior de normalidade).

En canto ás pautas de antirretrovirales e tras a avaliación aos 12 meses, os investigadores observaron que as combinacións que máis se asociaron con hepatotoxicidad foron: tenofovir/emtricitabina máis nevirapina (27,2%); tenofovir/emtricitabina máis atazanavir/ritonavir (15%); abacavir/lamivudina máis nevirapina (11,1%); tenofovir/emtricitabina máis lopinavir/ritonavir (7,4%) no grupo de participantes con niveis normais de ALT antes de iniciar o tratamento. Entre os pacientes que tiñan niveis anómalos de ALT antes de recibir TARGA, as combinacións de tratamento que máis se relacionaron con hepatotoxicidad foron: tenofovir/emtricitabina máis nevirapina (18,15%); tenofovir/emtricitabina máis lopinavir/ritonavir (7,4%); tenofovir/emtricitabina máis efavirenz (4,7%); e tenofovir/emtricitabina máis atazanavir/ritonavir (3,7%).
Nos pacientes que desenvolveron toxicidade hepática, púidose apreciar que un 67% dos que tiñan niveis normais de ALT anteriores ao tratamento e un 76,1% dos que presentaban niveis anómalos da devandita encima, tiveron un reconto nadir de linfocitos T CD4 inferior a 250 células/mm3. De entre estes mesmos pacientes con hepatotoxicidad, un 81,4% dos que tiñan niveis normais de ALT anteriores ao tratamento e un 66,6% dos que mostraban niveis anómalos da devandita encima, tiñan hepatite C.

O estudo bota unha taxa de hepatotoxicidad asociada ao uso do tratamento antirretroviral nun 14,9% dos participantes (un 16,5% ao mes 6 e un 13,4% ao mes 12). En xeral, observouse un dano hepático moderado e non se identificou toxicidade de grao 4. Así mesmo, as persoas con niveis anómalos da encima ALT antes de tomar tratamento antirretroviral teñen máis probabilidades de desenvolver este efecto adverso que os pacientes con niveis normais da devandita encima (19,6% fronte a 14,7%, respectivamente). Non obstante, a diferenza deixa de ser significativa aos 12 meses (14,2% fronte a 12,1%). Entre os factores de risco asociados a dano hepático, identificáronse ter un reconto nadir de linfocitos T CD4 inferior a 250 células/mm3, estar coinfectado por VHC, e o tipo de combinación antirretroviral.

Dada a relativamente alta prevalencia de hepatotoxicidade asociada ao uso de TARGA e a sua pronta aparición, resulta fundamental o seguiminto estreito da función do fígado nos controis rutinarios da infección por VIH.
Fonte: Elaboración propia.
Referencia: 8th International Workshop on HIV & Hepatitis Co-infection. 30 May - 1 June 2012, Madrid, Spain. Abstract P_02. 

 Enlace á noticia orixina publicada na web de gTt

0 comentarios:

Publicar un comentario